In het kort
| Mentorschap | Bewindvoering | Curatele | |
|---|---|---|---|
| Vanaf welke leeftijd? | 18 jaar | 18 jaar | 18 jaar |
| Op grond waarvan? | Volgens de wettekst voor mensen die op grond van hun geestelijke of lichamelijke toestand, tijdelijk of duurzaam, niet in staat zijn of bemoeilijkt worden hun niet vermogensrechtelijke belangen behoorlijk waar te nemen (dus geen vertegenwoordiging voor geldzaken) | Volgens de wettekst voor mensen die op grond van hun geestelijke of lichamelijke toestand, tijdelijk of duurzaam, niet in staat zijn of bemoeilijkt worden hun financiële belangen behoorlijk waar te nemen (dus geen vertegenwoordiging voor immateriële zaken) | Volgens de wettekst op grond van een geestelijke stoornis, waardoor de gestoorde, al dan niet met tussenpozen, niet in staat is of bemoeilijkt wordt zijn belangen behoorlijk waar te nemen (dus vertegenwoordiging zowel voor financiële zaken als immateriële zaken) |
| Door wie kan de bescherming worden aangevraagd? | • De betrokkene; waarbij opgemerkt zij dat de verstandelijk gehandicapte in het algemeen niet in staat is om zelf om een beschermingsvorm te vragen; • Echtgenoot of partner • De bloedverwanten in de rechte lijn (ouders) • Bloedverwanten in de zijlijn tot en met de vierde graad (broer, zus, oom, tante) • De voogd • De curator of bewindvoerder • De officier van justitie • De instelling waar betrokkene duurzaam wordt verzorgd. | • De betrokkene; waarbij opgemerkt zij dat de verstandelijk gehandicapte in het algemeen niet in staat is om zelf om een beschermingsvorm te vragen; • Echtgenoot of partner • De bloedverwanten in de rechte lijn (ouders) • Bloedverwanten in de zijlijn tot en met de vierde graad (broer, zus, oom, tante) • De voogd • De curator of mentor • De officier van justitie | • De betrokkene; waarbij opgemerkt zij dat de verstandelijk gehandicapte in het algemeen niet in staat is om zelf om een beschermingsvorm te vragen; • Echtgenoot of partner • De bloedverwanten in de rechte lijn (ouders) • Bloedverwanten in de zijlijn tot en met de vierde graad (broer, zus, oom, tante) • De voogd • De officier van justitie |
| Bij welke rechter? | De kantonrechter van de woonplaats van betrokkene | De kantonrechter van de woonplaats van betrokkene. | De kantonrechter van de woonplaats van betrokkene. |
| Is een advocaat verplicht? | Nee | Nee | Nee |
| Wie verricht de belangenbehartiging? | De mentor | De bewindvoerder | De curator |
| Wie kunnen er worden benoemd? | Meerderjarige natuurlijke personen (vader, moeder, broer, zus, vrijwilliger). In de wet is vastgelegd dat een behandelend hulpverlener geen mentor kan worden. | Meerderjarige natuurlijke personen (vader, moeder, broer, zus, vrijwilliger). Rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid, bijvoorbeeld een stichting beheer bewonersgelden of een bank. | Meerderjarige natuurlijke personen (vader, moeder, broer, zus, vrijwilliger). |
| Wie worden er meestal benoemd? | Degene die het verzoek om mentorschap doet en in het verzoek zichzelf beschikbaar stelt als mentor. | Degene die het verzoek om onderbewindstelling doet en in het verzoek zichzelf beschikbaar stelt als bewindvoerder. | Degene die het verzoek om curatele doet en in het verzoek zichzelf beschikbaar stelt als curator. |
| Gevolgen van de beschermingsvorm? | • Onbevoegd op het gebied van verpleging, verzorging, behandeling en begeleiding voor zover wilsonbekwaam • Kan een testament op laten maken indien hiertoe in staat. | • Onbevoegdheid tot het beheer over de onder bewind gestelde goederen; • Beperking van de bevoegdheid om over de onder bewind staande goederen te beschikken; • Schulden gedurende het bewind door betrokkene aangegaan, kunnen alleen op de onder bewind staande goederen worden verhaald indien de schuldeiser het bewind kende of had behoren te kennen; • Kan een testament op laten maken indien hiertoe in staat. | • Algehele handelingsonbekwaamheid; onbevoegd verrichte handelingen van curandus kunnen door curator altijd ongedaan worden gemaakt. • Kan testament laten maken met toestemming van de kantonrechter; wel honoreren wilsbekwaamheid. |
| Gevolg van ‘onbevoegd’ verrichte rechtshandelingen | De gementoreerde handelt onbevoegd als hij ter zake wilsonbekwaam is. De verrichte rechtshandelingen m.b.t. verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding zijn vernietigbaar. Het beroep op vernietigbaarheid kan slechts worden gedaan indien de derde het mentorschap kende of had behoren te kennen. | Door de betrokkene zelf verrichte daden van beheer zijn ongeldig, maar deze ongeldigheid kan alleen worden ingeroepen indien degene waarmee wordt gehandeld het bewind kende of had behoren te kennen. | Meerzijdige rechtshandelingen (overeenkomsten) bijvoorbeeld het kopen van goederen zijn geldig, maar vernietigbaar op verzoek van de curator, waarna de overeenkomst niet geldig meer is op grond van het feit dat de betrokkene onder curatele staat. |
| Taak en bevoegdheden | • Belangenbehartiging alleen in zaken die de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding betreffen; • Geen vertegenwoordiging in zaken die het vermogen betreffen. | • Belangenbehartiging alleen in zaken die het vermogen betreffen; • Geen vertegenwoordiging omtrent de persoon. | • Belangenbehartiging inzake het vermogen en de persoon van degene die onder curatele is gesteld; • Algemene vertegenwoordiging van de betrokkene. |
| Publicatie | Het mentorschap wordt niet gepubliceerd. Er vindt geen aankondiging plaats door middel van een advertentie. | Het beschermingsbewind wordt alleen ingeschreven in de openbare registers indien er registergoederen onder bewind zijn gesteld. Er vindt geen algemene publicatie plaats. | De curatele wordt bekend gemaakt door publicatie in de Nederlandse Staatscourant en in twee dagbladen. De curatele wordt opgenomen in het curatele register (rechtbank Den Haag). |
| Toezicht taakuitoefening | De kantonrechter | De kantonrechter | De kantonrechter |
| Rekening en verantwoording | Geen periodiek rapportage. Er vindt slechts verslag plaats aan de kantonrechter indien deze erom verzoekt. Hiernaast vindt er een schriftelijk verslag plaats bij het einde van het mentorschap. | Periodieke rekening aan de betrokkene of aan de kantonrechter (dit kan jaarlijks zijn maar ook om de twee of drie jaar). | Periodieke rekening aan de kantonrechter (dit kan jaarlijks zijn maar ook om de twee of drie jaar). |
| Beloning | Zie LOVCK-aanbevelingen | Zie LOVCK-aanbevelingen | Zie LOVCK-aanbevelingen |
| Samenloop | Mentorschap en onderbewindstelling kunnen samengaan. Naast mentorschap is geen curatele mogelijk. | Onderbewindstelling en mentorschap kunnen samengaan. Naast onderbewindstelling is geen curatele mogelijk. | Alleen curatele, daarnaast geen onderbewindstelling of mentorschap mogelijk. |
| Einde van de beschermingsvorm | Door overlijden of onder curatelestelling van de betrokkene en door het verstrijken van de tijd waarvoor het mentorschap is ingesteld. | Door overlijden of onder curatelestelling van de betrokkene en door het verstrijken van de tijd waarvoor de onderbewindstelling is ingesteld. | • Door overlijden van de betrokken curandus; • Door instelling van mentorschap of bewind. |
| Einde van de taak curator, bewindvoerder en mentor | De taak van de mentor eindigt: • Bij het einde van het mentorschap; • Door tijdsverloop indien hij voor een bepaalde periode was benoemd; • Door ontslag dat door de kantonrechter kan worden verleend op grond van ‘gewichtige’ redenen. | De bewindvoerder kan om ‘ontslag’ verzoeken op o.a. de volgende gronden: • Indien hij aantoont door een gebrek niet meer in staat te zijn, zijn taak waar te nemen; • Door tijdsverloop indien hij voor een bepaalde periode was benoemd; • Indien een ander persoon zich schriftelijk bereid verklaart de taak over te nemen en dit in belang is van betrokkene; • Wegens ‘gewichtige’ redenen. | Door einde maatregel en door ontslag. De redenen van een ontslag kunnen o.a. zijn: • Wanneer de curator aantoont dat hij niet meer in staat is om zijn taak goed uit te oefenen; • Wegens ‘gewichtige’ redenen, die niet nader omschreven zijn in de wet. |